Coatings geen invloed op daglengtegevoeligheid
Kortedagplanten bloeien bij korte dagen. Langedagplanten bij lange. Steeds meer wordt duidelijk dat lichtkleuren bij de aansturing hiervan een belangrijke rol spelen. Coatings hebben hier echter geen invloed op.
Veel planten zijn van nature gevoelig voor de daglengte. Ze bloeien pas als de dagen langer worden of juist korter. In de tuinbouw is dat een lastig fenomeen, want als je het gewas op een ander tijdstip dan het natuurlijke wilt laten bloeien, zijn er kunstgrepen nodig, zoals verduistering of bijbelichting. In veel gewassen is de daglengtegevoeligheid door veredeling verdwenen, maar bij een aantal soorten lukt dat niet. Bekende voorbeelden van kortedagplanten zijn: poinsettia, chrysanten, kalanchoë. Daarentegen zijn gipskruid, trachelium en anjer typische langedagplanten.
Klok en sensor meten daglengte
Om de daglengte te kunnen meten, heeft de plant een klok nodig en een sensor. Die klok is de interne biologische klok die reguleert dat allerlei processen op een bepaald deel van de dag of de nacht plaatsvinden. Elke dag wordt de klok gelijk gezet bij zonsopgang. Met ‘sensoren’ merkt de plant dat het licht wordt. Deze sensoren zijn lichtgevoelige pigmenten. Ze bestaan in verschillende vormen: fytochromen zijn gevoelig voor rood en verrood licht, cryptochromen voor blauw licht. Vervolgens tikt de klok verder en telt het aantal uren dat het licht is. In het licht bouwt de plant een bepaald eiwit op, CONSTANS genaamd. De concentratie daarvan in het celvocht is 10 tot 12 uur na zonsopgang het hoogst. Die piek in de concentratie vormt de aanleiding voor de cellen om een signaalstof te vormen die van het blad (waar de sensoren zitten) naar het groeipunt gaat. Daar aangekomen geeft deze stof het signaal af dat de bloem aangelegd moet worden en vervolgens uitgroeien.
Stabilisatie
Als het 10 tot 12 uur na zonsopgang alweer donker is (dus bij korte dagen) bouwt er zich geen piek van het CONSTANS op, want dat breekt in het donker namelijk snel weer af. Als het na die 10 tot 12 uur nog licht is, stabiliseert fytochroom het eiwit. Kortedag- en langedagplanten gaan verschillend om met die piek van CONSTANS. Voor langedagplanten vormt de piek het signaal om te gaan bloeien. Voor kortedagplanten juist om niet te gaan bloeien. Behalve de lengte van de dag, is zeker ook de lengte van de nacht belangrijk. In de nacht gaat de actieve vorm van fytochroom (die bloei onderdrukt) over in een inactieve vorm. Bij een lange nacht blijft er meer inactieve vorm over en dat zorgt bij een kortedagplant voor inductie van de bloei. Een korte rode lichtflits in de nacht kan dit effect al teniet doen. Fytochroom is dus erg gevoelig voor rood en ook voor verrood licht. De laatste jaren groeit door DNA-techieken het inzicht in de aansturing bij kortedag- en langedagplanten sterk. Dat maakt de zaak er niet eenvoudiger op. In de praktijk hebben telers manieren ontwikkeld om om te gaan met de daglengtegevoeligheid en de bloei op het gewenste tijdstip te realiseren. In de toekomst wordt het wellicht beter mogelijk om de bloei te sturen, naarmate het inzicht in de invloed van lichtkleuren groeit.
Coatings bij daglengtegevoelige gewassen
De coatings ReduHeat, ReduSol, ReduFuse en ReduFuse IR beïnvloeden het kleurenspectrum niet zodanig dat de kortedag- of langedagbehandeling anders zal plaatsvinden. Ook laten zij over het gehele spectrum meer dan voldoende licht door om de planten het CONSTANS eiwit te laten vormen. Een nieuwe ontwikkeling zijn coatings die een deel van het kleurenspectrum wegschermen, zoals ReduFlex Blue. Omdat cryptochroom blauwgevoelig is, komt de vraag op of er, met name bij langedagplanten, een effect te verwachten valt. Het antwoord is negatief, ReduFlex Blue reflecteert niet al het blauwe licht zodat voldoende blauw licht voor het cryptochroom overblijft om het bioritme van de plant te sturen.
