Coatings kunnen zorgen voor een lager energiegebruik

Een gewas dat kan groeien zonder overmatige stress, geeft de hoogste productie en daarmee het laagste energiegebruik en dus CO₂-uitstoot per kilo product. De inzichten over een optimale teelt zijn de laatste jaren sterk veranderd, met name door Het Nieuwe Telen (HNT). Aanvankelijk was het vooral een manier om het energiegebruik te verlagen, maar het is uitgegroeid tot een methode om het licht optimaal te benutten. Coatings horen standaard bij de gereedschapskist om dat te realiseren.
Twee zaken zijn daarbij van belang: het vochtgehalte in de kas en de planttemperatuur. In het verleden ging 10 tot 25% van het jaarlijkse gasverbruik op aan droogstoken. Dat was bedoeld om het gewas te activeren en om natslaan van het gewas te voorkomen. HNT heeft daarmee gebroken, o.a. door meer inzet van de energieschermen en minder inzet van de minimumbuis. Telers zijn preciezer gaan telen, en hebben daarvoor dus precisie-instrumenten nodig. De steeds verdere verfijning van de coatings van ReduSystems voorziet daarmee in een belangrijke behoefte.

Vocht onder controle

De bron van hoge luchtvochtigheid in de kas is het verdampende gewas. Bij een hoge instraling loopt de planttemperatuur op; dat leidt tot meer verdamping. Op enig moment zullen daarom de luchtramen open moeten om het overmatige vocht kwijt te raken en dan kan energie wegvliegen. Coatings helpen om dat moment uit te stellen en zorgen zo dus voor energiebehoud. Afhankelijk van het gewas kunnen daarvoor ReduSol, ReduHeat, ReduFuse of ReduFuse IR ingezet worden.
Een onbeschermd gewas kan bij hoge instraling zelfs zo heet worden, dat de verdamping het niet bij kan houden. Om te voorkomen dat ze uitdrogen, sluiten de planten de huidmondjes. Dat heeft echter tot gevolg dat de planttemperatuur nog verder oploopt. Deze hittestress kost productie; dit betekent dat het energiegebruik tot minder kilo’s product leidt en dat de CO₂-uitstoot per kilo product stijgt. Ook hier zijn coatings, naast de vaste schermen, een belangrijk hulpmiddel om dit soort situaties te voorkomen.

Diffuus licht = gelijkmatig telen

Behalve oplossen van echte stresssituaties levert ook gelijkmatig telen een belangrijke bijdrage aan een lager energiegebruik. Met een diffuse coating verdeel je het licht beter. Er komen geen felle lichtvlekken voor, waar het gewas op hoeft te reageren (vaak door een tijdelijk shut-down van de fotosynthese).
Bovendien dringt het licht dieper in het gewas door, waardoor meer bladeren actief bijdragen aan de productie. Zowel de betere horizontale als verticale lichtverdeling dragen in belangrijke mate bij aan een hogere productie.

Winterlicht

In gematigde streken vergt de winterperiode het grootste deel van het jaarlijkse energiegebruik. Dan is het dus zaak om zoveel mogelijk te profiteren van de aanwezige zonne-energie: er moet zoveel mogelijk zonnestraling de kas in vallen. Hoe meer zonne-energie er benut kan worden, hoe minder fossiele energie er immers ingezet hoeft te worden. Mardenkro biedt daarvoor een pakket aan maatregelen.
Allereerst is schoon glas van groot belang. Het kasdek vervuilt door algen, stof, roet en neerslag van gewasbeschermingsmiddelen. Dat kan een paar procent lichtinval kosten. Bij vervuiling met zand (bijvoorbeeld Saharazand) loopt dat nog verder op. Met GS4 Xtra is het kasdek perfect schoon te maken.
In de koude periode heeft de condensatie op het kasdek een groot effect op de lichtinval. De manier van condenseren is daarbij van belang: grove druppels kosten 5% licht. Een homogene waterfilm geeft daarentegen nauwelijks lichtverlies, blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research. De coating AntiCondens zorgt voor zo’n homogeen verdeelde waterfilm. Tot slot draagt AntiReflect bij aan een hogere lichtinval, zeker bij een laagstaande zon.
De drie maatregelen samen – schoonmaak, AntiCondens en AntiReflect – zorgen in de winterperiode voor 10% meer licht in de kas. Die extra zonnestraling warmt de kas op en beperkt daarmee de benutting van fossiele energie.