Extra lichtinval omzetten in een betere productie

Cecilia Stanghellini is als natuurkundige gespecialiseerd in kasklimaat. Ze is verbonden aan de business unit Glastuinbouw, die de Winterlichtkas heeft ontwikkeld. Die innovatieve kas laat optimaal licht binnen en is bovendien zeer energiezuinig. De teeltproeven in de kas laten zien dat extra licht jaarrond omgezet wordt in extra productie.
Hoge lichtdoorlatendheid is echter niet alleen een aandachtspunt voor telers die een nieuwe kas laten bouwen. Ook bij een bestaande kas kun je door goed schoonmaken en voorkomen van grove condensdruppels en reflectie op het kasdek een aardige lichtwinst bereiken.
“Juist in de lichtarme periode is dat heel welkom”, geeft ze aan. “De bekende vuistregel is: 1% meer licht geeft 1% meer productie. Die geldt niet het gehele jaar, maar in de winter zeker wel. Dat laat de lichtresponscurve zien (zie figuur). Tijdens de winter zit je in het steil oplopende stuk van de grafiek. Elke procent meer licht leidt dan tot duidelijk meer fotosynthese.”


Figuur 1. Lichtresponscurve

Hogere teelttemperatuur

Zonnestraling bevat veel energie. Het gewas benut die energie voor de fotosynthese. Bovendien warmen gewas en kas op. “Als er meer zonnestraling de kas binnenvalt, verloopt dus niet alleen de fotosynthese beter. De hogere temperatuur versnelt ook de processen in de plant. Het gewas ontwikkelt zich sneller”, vertelt ze.
De teler kan met de kastemperatuur die gewasontwikkeling sturen. Bij meer lichtinval hoeft hij minder te stoken en kan hij zelfs een hogere teelttemperatuur aanhouden door een hoger ventilatie-setpoint in te stellen. Stanghellini: “Door de hogere temperatuur gaat het gewas wel meer verdampen. De luchtvochtigheid stijgt daardoor. Het is dan belangrijk om dat extra vocht niet meteen weg te ventileren anders verlies je de extra energie door meer lichtinval weer grotendeels.”

Vroegere productie

De grote vraag is of bijvoorbeeld 8% meer lichtinval in de winter wel aantikt. De proeven in de Winterlichtkas geven daar een duidelijk antwoord op: het heeft wel degelijk zin om de lichtinval te verbeteren. “Als je het terugrekent op jaarbasis is het niet zo veel. Maar daar gaat het niet om. Juist in de lichtarme seizoenen heeft extra licht invloed op de productie en op de vroegheid van de productie”, zegt ze.
Bij een jong gewas in de winter valt een deel van de straling niet op de planten, maar op de grond. “Maar door reflectie op de witte bodembedekking komt dan toch een groot deel weer bij de planten terecht. Ook een jong gewas heeft al snel een groot bladoppervlak om de zonnestraling te onderscheppen.”
Wat moet je doen bij extra licht in de kas in de winter? “De kas warmer laten worden, niet te veel ventileren, en inspelen op de snellere groei van het gewas, bijvoorbeeld door de CO₂-dosering en de watergift aan te passen.”