Lichtkleur en lichtintensiteit beïnvloeden biologisch evenwicht
Zowel plaaginsecten als hun natuurlijke vijanden reageren op de lichtintensiteit en de lichtkleur. Dat betekent dat coatings een effect kunnen hebben op het biologische evenwicht in de kas.
Een teler die iets verandert aan het licht in de kas, bijvoorbeeld meer assimilatielicht ophangen of een coating opbrengen, beïnvloedt daarmee onbewust ook de insectenpopulatie. Zowel de schadelijke als de nuttige insecten zijn gevoelig voor lichtsterkte en lichtkleur. De inzichten daarin groeien en dat is ook nodig nu nieuwe lamptypen zoals LED’s en nieuwe coatings oprukken. Die kunnen immers nieuwe effecten hebben.
Lichtsterkte en lichtkleur beïnvloeden hoe goed plaaginsecten de planten kunnen vinden, hoe ze zich oriënteren in de kas en hoe actief ze zijn. Hetzelfde geldt voor de natuurlijke vijanden. De daglengte beïnvloedt hun levenscyclus, met name wanneer ze een rustperiode ingaan (dat heet diapauze). Vanwege de veelheid aan effecten is vaak moeilijk te voorspellen hoe een verandering in de lichtsituatie zal uitpakken voor het evenwicht tussen nuttig en schadelijk. Desondanks zijn een aantal principes inmiddels wel duidelijk.
UV-licht
De meeste plaaginsecten worden aangetrokken door UV-licht en zijn duidelijk actiever in een omgeving met veel UV-licht. In tegenstelling tot de mens kunnen ze deze lichtkleur goed zien. Trips, wittevlieg, mineervlieg, luizen en spint zijn onder UV-licht beter in oriëntatie en verspreiding in het gewas. Ze kunnen de planten beter vinden en vreten ze meer aan. Onder een verlaagd UV-niveau lukt dat allemaal veel minder. Hier ligt dus een aanknopingspunt. Wetenschappelijk onderzoek in verschillende landen heeft inmiddels aangetoond dat het zin heeft UV-licht uit de kas te weren. Als glazen of foliekassen bedekt worden met UV-wering vliegen er minder plaaginsecten naar binnen en in de kas zelf zijn ze veel minder actief. Opvallend is dat de natuurlijke vijanden minder last hebben van het verlaagde UV-niveau. Dat komt omdat zij hun prooien vooral aan de hand van hun geur opsporen.
In een glazen kas is het UV-niveau al laag, maar dat geldt niet voor een foliekas. Daar heeft het zeker zin om UV-licht te weren (mits dat niet nodig is voor bijvoorbeeld de kleuring van boomkwekerijgewassen). ReduSol heeft deels een UV-werend effect. Aan speciale UV-werende coatings wordt gewerkt.
Nadeel van UV-wering is wel dat bestuivers, zoals bijen en hommels, zich minder goed kunnen oriënteren. Bij gewassen die bestoven moeten worden, moet UV-wering daarom goed afgewogen worden. Bij gebruik van ReduSol hebben vooral bijen enkele dagen nodig om te wennen. Het helpt om hun kasten in de buurt van de gevel te plaatsen.
Andere lichtkleuren
Ook andere lichtkleuren hebben effect op insecten. Niet voor niets zijn vangplaten geel of blauw. Dat zijn kleuren waartoe ze zich aangetrokken voelen. Ook rood licht kan effectief zijn om aantasting te verminderen, maar dat werkt op een andere manier. Het gewas maakt bij relatief veel rood licht meer afweerstoffen aan, waardoor het beter weerbaar is tegen plagen. Het gaat daarbij niet om het absolute niveau maar om de verhouding tussen rood en verrood licht. In hogedruk natriumlampen (SON-T) zit relatief veel rood; dat heeft dus een positief effect.
Meer licht: weerbaarder gewas
Verder zorgen een hogere lichtintensiteit en een langere lichtperiode voor een gewas dat weerbaarder is tegen insecten. Als de teler meer licht kan toelaten, heeft dat dus een betere gewasgezondheid tot gevolg. Coatings zoals ReduHeat, ReduFuse en ReduFuse IR zijn daarbij belangrijk hulpmiddelen.
Telers melden dat diffuse en/of warmtewerende coatings ook een positief effect hebben op de biologische bestrijding omdat kweekzakjes van de natuurlijke vijanden minder opwarmen bij gereduceerd of diffuus licht, waardoor ze veel vitaler blijven.
